«سید محمد حسین شهریار»ین «حیدربابایا سلام» منظومه‌سی، نشر اولدوغو ایلدن آذربایجان شاعرلری طرفیندن استقبال اولونموشدور. ایلک استقبال و جوابیه‌نی «میر حبیب ساهر» یازمیشدیر. اونون ایلک جوابیه‌سی «منظوم مکتوب» آدلانیردی. دؤرد بؤلۆمده یازیلان بو منظومه‌نین شاعری، شهریاری تحسین ائدرک، اونو ایلین دؤرد فصلینده کندلیلرین حیاتی ایله تانیش ائتمه‌یه چالیشیردی. شاعر سونرا «مکتب خاطره‌لری» عنوانلی اوزون بنزتمه یازدی. بو بنزتمه‌دن سونرا جوشغون، اوختای، کوشان، بارز و اؤزگه‌لری دالبادال «حیدربابایا سلام» منظومه‌سینه جوابیه‌لر و استقبالیه‌لر یازدیلار و بو ایشی بیر دبه چئویردیلر. بو دب، یواش- یواش بیر مکتبه تبدیل اولدو کی اونا «حیدربابا مکتبی» آدی وئریریک. هم ایران و هم قونشو اؤلکه‌لرین بیر چوخوندا بو مکتبدن تقلید و استقبال ائدنلر تاپیلدیلار. بئله کی ایندی بو موضوعدا حجملی بیر تحقیقی کتاب یازماق اولار.

الینیزده اولان کتاب، همین مکتبه باغلی لاپ سون اثرلردن بیریسیدیر. گنج شاعر «هادی قربانی» بو منظومه‌ده سؤزۆ بیر یاخشی مقدمه ایله باشلاییر. بورادا کندینی تانیتدیرماغی و کند احوال- روحیه‌سینی دیله گتیریر و گؤزل بو یالار ایله کند محیطینی تصویره چکیر:

اکینچی اؤز اکدییینی اکیردی،

توتغون هوا کند – کؤوشنه چؤکوردی،

شیمشک شاخیب، کهلیکلر ده سکیردی،

       عادتی ایله زمان رنگین آتیردی،

       کند ناغیللار یاراتماغا یاتیردی.

شاعر تام دانیشیق دیلینده کند ادبی- بدیعی قایدالاردان اوزاق محیطینه اویغون صمیمی و ساده بیر دیله مالیکدیر. همین ساده دیل ایله بعضاً درین معنالی سؤزلری ده دیله گتیریر:

پاییز دۆنیا، قیش برزخ، یاز عقبادیر،

بو قوروما، او یاتما، او دورمادیر.

 

فولکلوریک ماهنیلاری و شعرلری تضمین ائدیر و بیر چوخ کند اصطلاحلارینی شعره چکیر. اوتلارین آدی «تورشک»، «جیقجیغا»، «کنگر»، «یئملیک»، «بولاق اوتو»، «چؤل سوپوگه‌سی»، «اوزرریک»، «شووَرَن»، «بویمادرن»، «بابانک»، «سارماشیق»، «فطیر»، «چای چؤره‌یی»، «پنجه‌ییش» و اویونلارین آدی «ماللاهارای»، «قئییش ووردو»، «گیزلن پاچ»، «تپیک دوشو»، «ازللی»، «چیلینگ آغاج» و اونلار بئله کند اصطلاحینی اونون منظومه‌سینده گؤرمک اولار:

دوسلار آشیق اویونونو قوراردی،

«اووجونا»، «تاققیرینا» ووراردی،

«اَلچی»، «تووخان»، «جیک»، «بؤک» اۆسته دوراردی،

       «پول دؤندردی» گاه «ابه‌یه سالدی» ایدی،

       کی بیزلردن او گۆنلر جان آلدی ایدی.

 

بو منظومه‌ده بو قولکلوریک ماهنیلار و شعرلر تضمین اولور:«چاخماغی، چاخماق داشی»، «یاغیش یاغیر یاغا- یاغا»، «یاغدی یاغیشلار، بانلادی قوشلار»، «سوت داشدی بایدا داشدی»، «سن هووره‌سن خشیلدن چوخ یاشارسان/ آلتدان اوت دیمه‌میش اوسدن داشارسان»، «بولاق باشی توز اولار»، « گۆن چیخدی، لاله چیخدی»، «گۆن بورالارا/ کؤلگه داغلارا»، «یاندیم یاناسان تویوق آپاران/ اودلاناسان تویوق آپاران»، «بیر، ایکی نعلبکی»، «آشاغیدان گلدی دَوه‌ گلمه‌دی / اۆستۆ دولو کیلیم، گَبه گلمه‌دی».

من بو گنج شاعرین اؤز کئچمیشینه قاییتماسی و کند حیاتیندان الهام آلماسینی بیر مثبت و اولوملو جهت حساب ائدیرم و امید ائدیرم کی آذربایجان تۆرک شعرینین اینجه‌لیکلری ایله دریندن تانیش اولماق ایله، گله‌جکده داهادا گؤزل و دولغون اثرلر یاراداجاقدیر.



[1] قربانی، هادی. بیزیم کندین گئچن گونلری، تبریز، 1386.

نوشتن دیدگاه


تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید