Çaxmaq

 

Könlümüzü nə üçün yandırırsan yaxırsan sən

Çaxmaq belə parlayıb, birdən birə sönmək nədir?

Halətivə təəccübəm, baş tapmıram işlərindən

İzə düşüb gedibən, qəflət halla dönmək nədir?

 

Ya bir dəfə parlama, ya parladın daha sönmə,

Qoyma qalsın həsrətdə bəndlilərin axıl gözü.

İzləyərək çaxışını haldan gedib üzülürük,

Səndən ötrü ölürük, çaxmaq budur sözün düzü.

 

Mərhəmət qıl, qan etmə, birdən çaxıb birdən yaxma,

Kəsgin halla yandırma iti tiğ tək canımızı.

Axı sənə nə çıxar bizi göyə savurmadan?

Acıq vermə yazığıq, gəl qaratma qanımızı.

 

Çaxmaq gəl çax rövşən qıl sönməyərək dünyamızı,

Qaranlığın içində usanmışıq canımızdan,

Bağrını yar zülmətin, günə çıxart bizləri sən,

Zülmün-zorun əlindən cana gəldik aman! aman!

 

Nədən ötrü yaranıb bizdə olan iki gözlər

Görməyəcək dünyanı, olmağının nə faydası?

Nəhayət ki fənası varlığı ilə fərqsız gərək,

Bu halətlə qarasa,yan-yürəsi həm dünyası.

 

Çaxmaq gəl çax sönmədən, işə varsın gözlərimiz.

Təbiətdə hər birzad yaranıbdır bir iş ötrü.

Həsrət içrə qalıban izləməkdən çaxışıvı,

Day qalmayıb quvvələri almayıblar bəski yuxu...

 

 

Nağıllar

 

Gəl girək ay gözəl, nağıllar bağına.

Tərpədək atları, əfsanə dağına.

Seyr edək xalqların, arzusun istəyin.

Duyuban səslədək, ellərin diləyin.

 

Gəl tökək göz yaşı, arzular izinə.

Dizlimçə bağlayaq, qəhrəman dizinə.

Yaraqlı eyləyək, qabaqcıl kimləri.

Oxuyaq ağlayaq, titrədək simləri.

 

Hər zadı dağılmış-savrulmuş elimin,

Vəlakin qururu, qavrulmuş elimin.

Solmuş gül-çiçəyin, qaldıraq yuxudan.

Alsınlar yeksəre, intiqam dünyadan.

 

İntizar vurğunlar, çatışsın yarlara,

Biz qoşaq nəğmələr, ləzzətli bahara...

 

 

Qartal

 

Mavi göyün ə′maqında, qurur ilə süzüb,

Qanad çalıb qalx dahada, ucalara qartal.

Buludların üstündən də, ötüb-geçib qavzan

Qanadlan ta ürəyin ki sevir hara qartal.

 

Dayanmaqdan əsla çıxmaz heç nə fayda-bəhər

Təbiətdə varsa ömrün, susma çalış canla.

Ürəyivin yelkənini, açıb ötür yelə,

İstədikcə sevdikcə də, qanadlan ən uca

 

Azadlığın eşqinə çal qanadların artıq,

Təbiətə ürəyində sevgi bəslə şirin.

Bacardıqca, tamam ruhla, canla çalış, durma

Yerdə açan çiçəkləri qoy islatsın tərin.

 

Ucalara yol açdıqca, göz saldıqca alta,

Təbiətin minlər sirri sənə olar əyan.

Azad uçub uca qalxıb, görər gözlə baxsan,

Durar gözün qabağında, danışacaq cahan.

 

Qartal qavzan bizdən ayrı dünyaları seyr et.

İnsanlara uzaqlardan gətir xoş-xoş xəbər.

Denə görər gözlə durub çalışsınlar hamı.

Dayanmaqdan, xulyalardan çıxmaz burda səmər.

 

 

Qurub

 

Ardından bulutların, qurubun al qanları,

Damır damla-damla mavi göyün üzünə.

Gahda hilalı, ayın uzaqlardan çaxırı,

Günəşin susmuş, sarı, zəyif rəngli gözünə.

 

Bir şahin şəfəqlərin, ən dərin ə′maqına,

Yol açır, çırpınaraq-açaraq qanadların.

Bozalır daha günəş, üfüqlər sarı çalır.

Sanki bir qavan deyir: «şəfəqlər, susun, varın!»

 

Sönmə ey günəş! bir an, dayan qoy valeh olum

İçində şəfəqlərin, şahinin süzməyinə.

Saraltma qanadları, çatışsın dayan sənə,

Ürəyin yanmırmı bəs bu gözəl üzməyinə?

 

Qoy heyran-heyran baxım onun məhv olmağına,

Qızıl rəngə çalınan şəfəqlər dənizində.

Baxsan bir bu yaralı şahinə, kim sızır o

Al qanlar nüqtə-nüqtə getdikcə o izində.

 

Ey qurub! sönmə dayan yurdumu qara etmə

Ya da bircə an gözlə, yetirim qucağına...

Qaçırsan niyə məndən? çataram axir sənə

Püləyib qalayaram közləri ocağına...

 

 

Qızıl daşlar

 

Arx dibində yan-yan yatan qızıl daşlar,

İtirmişəm döşü sarı bülbülümü

Sizə sarı uçub gəldi cəhcəh ilə

Xəbər verin tapım mən öz sevgilimi.

 

Qanad çalıb, hara uçub hara vardı?

Dilə gəlib deyin mənə, nə olarmı?

Xoşhal qılın məni izin göstərməklə

Ürəyimdən qoyun yuyum minlər qəmi.

 

Yan-yürəzi uzaqlardan gözləyərək,

Gəlib çatdım sizə artıq min ümidlə.

Gözlərimdən yayınanda sarı quşum

Görmüş idim onu oxur sizin üstə.

 

Bir dillənin qızıl daşlar mənim üçün,

Necə gəldi, necə getdi sarı quşum?

Deyin görüm nə oxudu ki bir belə

Rəngiz dönüb, özüz olduz oyum-oyum?

 

Avladımı sizləri də bir cəhcə lə?

Yanğın ürək, donuq halət sarı bülbül?

Saçmadısa eşqin yanar şo′ləsini

Niyə bitib burda ancaq bəs sarı gül?

 

Al ləçək

 

Çayın zülal suyu sanki, bir gözəlin gözləri,

Şırhaşırla axışırdı enli çaylaq içilə.

Qırağında qalxan lalə, cür-bə-cürə çiçəklər.

Movc qaldırıb tatlı busə verirdilər bir-birə.

 

Duru göyün üzərində parlayırdı al günəş,

Süzüşürdü bir neçə də aqca bulut yan-yana.

Göstərirdi bir duru göl mavi göyün mülkünü,

Sültə tapmış qızıl günəş belə gömgöy asmana.

 

Göl dibində çılpaq, zərif yosma tənli gözəllər,

Yatmışdılar al günəşın saçağının altında.

Çimən zaman tənlərində gülün duran şafağı,

Damlayırdı göy çimənin üzərinə dayqada.

 

Otaylarda çiçəklərin arasında süzürdü,

Tərə yığan rəngli ləçək neçə kəndli gözəl qız.

İçlərində gözüm düşdü bir al ləçək dilbərə,

Asmanımda ancaq birdəm parladı o şən ulduz.

 

Aşiq oldum süzüşünə çiçəklərin içində,

Bürümüşdü devrəsini rəngli ləçək gözəllər.

Heyran-heyran süzdüm onu gözlərimlə xeyli vaxt,

Ancaq bilməm nə oldu ki birdən itdi o dilbər.

 

Kiprik çaldım yayındımı al ləçək qız gözümdən?

Yoxsa qalmış canlanmış bir çiçəyi idi düzlərin?

Yer üzünə gəlmişdi o gəzişməyə bir müddət,

Yenə oldu yol çiçəyi, axıb tapdı öz yerin?...

 

Hündür Qalan Ləyaqətdir!

 

Ulu ata-babaların başlarına nələr gəlmiş,

Kimlər varmış, kimlər yoxmuş, kimlər qalmış, kimlər ölmüş?

Dərələrdən təpələrdən çaylar, sellər necə axmış?

Eski insan təbiətə, yaşayışa necə baxmış?

Gələn bahar, ötən payız nə ərmağan gətirmişdir,

Geçən zaman insan burda necə ömür bitirmişdir?

Yaşayışın gərəyidir tanımaq keçmişi bizə,

Taza nəsil baxa gərək ulu baba gedən izə.

Keçmiş, ötmüş hadisələr, gələcəyə bir ibrətdir,

İnsan ölər gedər, ancaq hündür qalan ləyaqətdir!

 

Etinasız baş aşağı salıb burda zaman, zaman,

Xəbərsiz hər olayışdan dolanma ey məğrur insan!

Bu düzlərə çox dahilər səndən qabaq basıb ayaq,

Bu dağların önlərində qaynayıbdır min cür bulaq.

Səndən qabaq çox sürünüb burda çaylar dağ aşağı,

Xeyli vaxtlar duman dutub yeri, göyü, dağı, daşı.

 

Milyonlar il bundan qabaq, təbiətin son nəğməsi,

İnsan oğlu yaranıban saldı yerə, göyə səsi.

Bitməz zamanlar dolandı məkanlarda çevrilmədi,

Əsgi insan gəlmiş yerin tanımadı heç bilmədi.

Gah dedi ki göydə axan o ay məni yaradıbdır.

Gah yaradan üçün gəlib mis qızıldan heykəl qurdu,

Gah yapdığı daş önündə başın əyib, boynun burdu.

 

İnsan ağlın işə salıb minlər tanrı yaratdısa,

Tanrılarsa aşlarına soyuq-soyuq su qatdısa,

Zülmət çöküb insanlığın yuvasını bürüdüsə,

Məxluq tanrı, insanları, topraq üstə sürüdüsə,

Yenə zaman çevrilmədən, yorulmadan, hey dolandı, ay keçdikcə, il ötdükcə,

Ac tanrılar bir-bir üstə çox qalandı.

İnsan düşdü tanrıların cənnətinə yana-yana.

Yaratdığı dəstanları acı nağıl oldu ona.

 

Bə´zən insan tərpənərək boylanırdı zülmətlərdə,

Onun kəsgin çağrışıyla yazılırdı minlər pərdə.

Çağırırdı insanları qardaşlığa, Məhəbbətə,

O son qoymaq istəyirdi aldanışa, şəqavətə.

Həqq yolunda mubarizə vurğunları sarsılmadan,

Tikanlara, uçrumlara, mne′lərə heç baxmadan,

Yaşayışın devlərilə vuruşmağa başlayırdı,

İfritləri, padişahları, oxlayırdı, daşlayırdı.

Yüksəldirdi mavi göyə əlindəki məş´əlləri,

Baxmadan ki kəsiləcək zülmət əlilə əlləri.

 

Bu insanlıq aləminin bəzəkləri olanlardan,

Gələcəyə qalıb xeyli əzəmətli şanlı dastan.

Keçmiş ötmüş hadisələr gələcəyə bir ibrətdir,

Sən ölərsən burda ancaq hündür qalan ləyaqətdir.

 

Nağıl

 

Nağıl geniş kütləmizin acısıdır, şərbətidir,

Nağıl xalqın yad önündə qəzəbidir, hiddətidir,

Nağıl elin, əməkçinin, zəhmətkeşinin ürəyidir,

Obaların arzusudur, ümididir, istəyidir.

Mən illəlrdir öz xalqımın nağılların toplayıram.

Acısını şərbətini nağıllarda arayıram.

Gözəl bahar çağlarımı bu yollarda quylamışam,

Qolu polad oğulları nağıllarla haylamışam.

Mən axmışam kəndlilərin işçilərin sinəsinə,

Söz vermişəm orda axan enli çayın gur səsinə.

 

Səlam qəhrəman

 

Səlam qəhrəman ey könül mülkümün şahı,

Yaşayan qalan hər zaman bu millətlə.

Bəşəriyyətin şə′ni şövkəti cahı,

Qoca tarixin yüksək səfhələrinə,

Qızıl iz salan ölməz nabiğə, dahi.

 

Səlam qəhrəman iyit oğlu anamın,

Koroğlu dölü başçısı dəlilərin,

İşıq yollardan ey alan öz ilhamın,

Gələcək nəsil daha da anar səni,

Qalıb, qalacaq tarixdə yüksək adın.

 

Səlam qəhrəman diləyimin çiçəyi,

Qara zülmətin sarsılmaz döyüşçüsü,

Elin oymağın əsgi arzu-istəyi,

Silinməz əsla ürəyimdən təsvirin,

Ey insanlığın, yaşayışın bəzəyi.

 

Səlam qəhrəman məhəbbətin çırağı,

Necə söndürər kimsə sən təki şamı?

Yanarsan dayım nurladarsan oymağı.

Hələ parlayıb yüksələcəksən daha,

Bəşəriyyətin qüdrətli və şən çağı.

 

Səlam ey qara zülmət bağrını yaran,

İşıq qəlbli ey doğru ilqar sevgili,

Şərəf uğrunda ey öz canına qıyan!

İnsanlar ötrü, el ötrü, oba ötrü,

Yanar odlara düşüb, odlanıb yanan.

 

Səlam ey gözəl vergisi təbiətin,

Arzu-diləyi hər gülün çiçəklərin,

Yüksək dahisi şanlı bəşəriyyətin,

Axıcı səsin qalxacaq səmalara.

Ardıncayam ey bülbülü məhəbbətin...