بینابدان گلن سس
یکشنبه, 14 فروردين 1401
بینابدان گلن سس (مقاله منتشر شده درگاهنامه بناب‌شناسی، شماره ۱)   دکتر ح. م. صدیق  ... ادامه مطلب ...
IMAGE داستان های حماسی کوراوغلو
یکشنبه, 14 فروردين 1401
کوراوغلو   داستان های حماسی کوراوغلو با مقدمه و نظارت فنی دکتر ح. م. صدیق انتشار... ادامه مطلب ...
شماره 12: «مرا ببوس»، «گل اوپ منی» و «آچیل سحر» ترانه لری نین شاعرلری
یکشنبه, 11 ارديبهشت 1401
«مرا ببوس»، «گل اوپ منی» و «آچیل سحر» ترانه لری نین شاعرلری دکتر ح. م. صدیق «مرا... ادامه مطلب ...
پیشگفتاری بر دیوان همای مشکینی
یکشنبه, 14 فروردين 1401
مقدمه   آن چه زیر دست خواننده است، مجموعه ی اشعاری است از شاعری متعهد، متدین و... ادامه مطلب ...
IMAGE اعطای نشان عالی خدمت به دکتر حسین محمدزاده صدیق
پنج شنبه, 30 فروردين 1397
پنجشنبه 17 اسفند 1396 مراسم جشن با شکوه استقلال کانون مردم‌نهاد وکلای دادگستری در... ادامه مطلب ...
IMAGE اهمیت چاپ جدید سنگلاخ در موضوع اشعار ترکی و فارسی
جمعه, 03 دی 1395
(پژوهشنامه‌ی خاورشناسی نسخه (شش‌ماه نامه)، ج 16، ش 42، سال 2016 م.) دوچنت دکتر اسرافیل... ادامه مطلب ...
IMAGE مصاحبه‌ی شمس نگار با دکتر ح. م. صدیق به مناسبت سال یونس امره
چهارشنبه, 30 فروردين 1396
سؤال اول: با توجه به این که یکی از موارد مورد پژوهشی و کتب منتشره حضرتعالی درحوزه... ادامه مطلب ...
IMAGE مصاحبه با دکتر ح. م. صدیق، ترکی‌پژوه و محقق خستگی‌ناپذیر
پنج شنبه, 21 مرداد 1395
چندی پیش در آستانه‌ی نمایشگاه بین المللی کتاب تهران (اردیبهشت 1395) مصاحبه‌ای با... ادامه مطلب ...
IMAGE انتشار مجموعه شعر «آنا تبریز» سروده رامین عسکریان
شنبه, 23 دی 1396
مجموعه شعر «آنا تبریز» سروده‌ی دکتر رامین عسکریان با مقدمه‌ی دکتر ح. م. صدیق توسط... ادامه مطلب ...
IMAGE انتشار مجموعه شعر «باشینی اوجا توت ائینالی داغیم» سروده بهمن پورباقری
چهارشنبه, 20 دی 1396
مجموعه شعر «باشینی اوجا توت ائینالی داغیم» سروده‌ی بهمن پورباقری (حسرت) در 96 صفحه... ادامه مطلب ...
IMAGE Nəsiminin məzhəb, məslək və milli mənsubiyəti
جمعه, 15 آذر 1398
Qeyd. Dekabrın 5-də Bakıda "Nəsimi 650: haqqın carçısı" mövzusunda beynəlxalq elmi-praktik konfrans keçirilib. Həmin konferansda Prof.... ادامه مطلب ...
Nəsiminin Qəzəlinin Şərhi
جمعه, 17 آبان 1398
Nəsiminin Qəzəlinin Şərhi   Prof. Hüseyn M. Sədiq – f.e.d Tehran Pedaqoji İnstitutunun pensiyaya çıxmış professoru    ... ادامه مطلب ...
IMAGE کلمه قصار استاد دکتر ح. م. صدیق (در مواجه با بداخلاقان)
شنبه, 04 آبان 1392
در مواجهه با افراد و گروه هایی که هتاکی و بی ادبی و بداخلاقی خط مشی آنان است باید... ادامه مطلب ...
نگرشهای تو زندگی‌ات را رقم می‌زند
جمعه, 11 مرداد 1392
وقتی بشارتی نیست - 50 -  زماني كه انسان متوجه شود راهي كه در زندگي پيش روي او است،... ادامه مطلب ...
IMAGE دانلود دکلمه‌ی غزلی از حکیم محمد فضولی
شنبه, 15 فروردين 1394
شعر فارسی: حکیم ملا محمد فضولی ترجمه ترکی: حسین دوزگون - دکلمه: شاهرخ نخعی حجم: 5... ادامه مطلب ...
IMAGE دانلود موسیقی مکتب مولویه - نی‌نوازی
دوشنبه, 17 آذر 1393
دانلود نی‌نوازی صوفیان مولویه حجم 10 مگابایت DOWNLOAD برای موارد بیشتر اینجا کلیک... ادامه مطلب ...
IMAGE ترجمه‌ی منظوم ترکی چند شعر امام خمینی (ره)
یکشنبه, 30 فروردين 1394
اشعار امام خمینی (ره) توسط دکتر حسین محمدزاده صدیق در سالهای  1368 تا 1370 ترجمه... ادامه مطلب ...
IMAGE ابو العلاء معرّی‌نین «فخریّه» قصیده‌سی‌نین تورکجه ترجمه‌سی
پنج شنبه, 29 اسفند 1392
دوقتور ح. م. صدیق عرب ادبیاتینا چوخ قدیم زمانلاردان رغبت بسله‌میشدیر. من اؤزۆم 1346... ادامه مطلب ...
IMAGE حبیب ساهر، حسین دوزگونون باخیشیندا
سه شنبه, 04 ارديبهشت 1397
نعمت مسگری حبیب ساهر چاغداش دورده بلکه ده آذربایجانین ان بؤیوک، ان گوجلو، ان... ادامه مطلب ...
IMAGE تحلیل فولکور در آثار دکتر صدیق (‌از دیدگاه زبان و محتوا) - قسمت دوم
یکشنبه, 14 دی 1393
فاطمه بهرامی صالح قصه های کچل    این مجموعه که به نام دنیای قصه‌ی بچه‌ها چاپ شده... ادامه مطلب ...
IMAGE مشروطیت دؤنمینده فعالیت گؤسترن نسیم شمال
پنج شنبه, 16 مرداد 1393
دکتر ح. م. صدیق ملک الشعرای بهار بیر شعرینده دئییر: احمدای سید اشرف خوب بود،... ادامه مطلب ...
IMAGE یک روز در خاف (سفرنامه) قسمت چهارم
چهارشنبه, 11 تیر 1393
دکتر ح. م. صدیق فولکلورپژوه خافی دوستان همراه، عصر ساعت 7 از نگهبان موزه‌ی... ادامه مطلب ...
IMAGE مخزن الاسرار نظامی با ترجمه‌ی منظوم ترکی ابوالفضل حسینی (حسرت)
سه شنبه, 07 بهمن 1393
مثنوی «مخزن الاسرار» اثر نظامی گنجوی با ترجمه‌ی منظوم ترکی «دکتر سید ابوالفضل... ادامه مطلب ...
IMAGE منتخب الخاقانی فی کشف حقایق عرفانی (بیرینجی بؤلوم)
یکشنبه, 26 آبان 1392
مولف: ملا عبدالله زنوزی - تورکجه‌یه چئویرن: دکتر حسین محمدزاده صدیق. اؤن سؤز... ادامه مطلب ...
IMAGE سخنرانی دکتر ح. م. صدیق پیرامون ادبیات عاشیقی آذربایجان در فرهنگسرای مهر
شنبه, 25 مهر 1394
فرهنگسرای مهر در اولین جلسه سلسله برنامه های جستاری در موسیقی به بررسی تخصصی... ادامه مطلب ...
IMAGE سنگلاخ، گنجواژه‌ی امیر علیشیر نوایی
شنبه, 25 بهمن 1393
متن سخنرانی دکتر حسین محمدزاده صدیق در همایش امیر علیشیر نوایی. مشهد مقدس،... ادامه مطلب ...
سالشمار زندگی استاد شهریار
شنبه, 12 مرداد 1392
در این جا سالشمار زندگی و حیات ادبی شهریار را بر کتاب می‌افزایيم. این سالشمار را... ادامه مطلب ...
شهريار و بولود قاراچورلو سهند
شنبه, 12 مرداد 1392
مقاله‌ی «شهریار و سهند» درباره‌ی روابط ادبی شهریار با حماسه‌پرداز بلندآوازه‌ی... ادامه مطلب ...
IMAGE «خسرو و شیرین» نظامی و «فرهاد و شیرین» امیر علیشیر نوایی
یکشنبه, 06 ارديبهشت 1394
دکتر ح. م. صدیق («سهند» هفته‌لیگیندن بیر قطعه- سال 1374) هفته‌لیگیمزده «نظامی... ادامه مطلب ...
IMAGE مراغه‌لی اوحدی و تبریزلی صائب
پنج شنبه, 03 ارديبهشت 1394
دکتر ح. م. صدیق (سهند هفته‌لیگی‌نین ادبی یازیلاری - چهارشنبه 17 خرداد 1374- شماره 257)... ادامه مطلب ...
تورکجه شعر بیلگیسی - بئشینجی درس
شنبه, 12 مرداد 1392
تک هجالي قوشغولار  بئله‌ليکله بحث لريميزده شعريميزين جوت هجالي قاليبلاري‌نين... ادامه مطلب ...
تورکجه شعر بیلگیسی - دؤردونجو درس
شنبه, 12 مرداد 1392
جوت هجالي اؤلچولو شعرلرده دوراقلار جدولي  1.     دؤرد هجالي اؤلچو: 2+2 1+3 3+1  ... ادامه مطلب ...
شرح منظوم چهل کلام
جمعه, 08 مرداد 1400
شرح منظوم چهل کلام (سروده ی حریمی) (شاعر قرن ۱۲)   هدیه ی دکتر صدیق در آستانه ی عید... ادامه مطلب ...
حسین دوزگونون شعری (شهید «ثقة الاسلام»ین خاطره‌سینه)
شنبه, 23 فروردين 1393
دوغوم (شهید «ثقة الاسلام»ین خاطره‌سینه) - 1 – اَشْهَدُ اَنَّ عَلیًّ وَلیُّ الله... ادامه مطلب ...
IMAGE عکس دسته جمعی اختتامیه همایش علیشیر نوایی
سه شنبه, 28 بهمن 1393
دکتر ح. م. صدیق عضو هیئت علمی همایش امیر علیشیر نوایی (دانشگاه فردوسی مشهد، بهمن 1393)... ادامه مطلب ...
IMAGE گزارش تصویری از کنگره جهانی جاده ابریشم در دانشگاه استانبول
جمعه, 10 آبان 1392
استاد دکتر صدیق روز پنجشنبه عصر پس از پایان کنگره جهانی جاده ابریشم واقع در... ادامه مطلب ...
IMAGE لوح تقدیر کنگره جهانی جاده ابریشم- دانشگاه مدنیت استانبول
چهارشنبه, 15 آبان 1392
لوح تقدیر کنگره جهانی جاده ابریشم دانشگاه مدنیت استانبول آبان ماه 1392 ادامه مطلب ...
IMAGE لوح تقدیر هشتمین کنگره تورکولوژی دانشگاه استانبول
چهارشنبه, 17 مهر 1392
لوح تقدیر هشتمین کنگره جهانی تورکولوژی به استاد دکتر حسین محمدزاده صدیق مهرماه 1392 ادامه مطلب ...
IMAGE معرفی کتابخانه دکتر حسین محمدزاده صدیق
جمعه, 11 مرداد 1392
كتابخانه‌ی وقفی استاد، كتابخانه‌ای است كه بنیانش از سال 1334 شكل گرفت. یعنی از... ادامه مطلب ...
شماره 12: نیمه پنهان هستی
یکشنبه, 11 ارديبهشت 1401
به یاد استاد ناظر بیوک ملایی عقل ورق ورق بگشت، عشق به نکته یی رسید / طائر زندگی برد... ادامه مطلب ...
شماره 12: ناظر شرفخانه ای از نگاه دیگران
یکشنبه, 11 ارديبهشت 1401
ناظر شرفخانه ای از نگاه دیگران   زنده یاد یحیی شیدا شاعر، ادیب و روزنامه نگار... ادامه مطلب ...

روز قلم و اشعار منسوب به حضرت علی (ع)

 

روز چهاردهم تیرماه، در اساطیر مشرق زمین متعلق به سیاره‌ی عطارد (=تیر) دانسته شده است. این سیاره کاتب و نویسنده‌ی ستارگان آسمان شمرده می‌شود، این سیاره بر فلک دوم قرار دارد و علم و عقل متعلق به او است.

 

مولانا گوید:

       عطارد را همی گفتم به فضل و فن شدی غره،

       قلم بشکن، بیا بشنو پیام نیشکر باری

 

نظامی نیز فرماید:

       دبیر عطارد منش را نشاند،

       که بر مشتری زهره دانه فشاند.

 

      عطارد در قلم مسمار کردی

      پرند زهره بر تن خار کردی.

 

در اساطیر ترکی این سیاره نماد «ادب، کیاست، فهم و فراست، اهلیت، درایت، بلاغت، نقش و رسم کتابت» است.

 

     عطارد آنا، یازیبدیر، ائدیب جبینینی وصف،

     او خط که لوح جمالیندا گؤرونور قمرین.

 

نسیمی گوید:

بویوردو شاه مردان شیر یزدان

اؤزون بیلنی یارلیغاز اوغانیم.

عطارد طبعیمیز، بو گؤی بو زهره،

اورکدیر شمس و خورشید ثباتیم.

 

انجمن قلم ایران در سال ۱۳۸۱ این روز را به عنوان روز قلم پیشنهاد کرد که از تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی گذشت. این روز را به اهل قلم متعهد کشورمان و همه‌ی مردمان ایران تبریک می‌گوییم.

به همین مناسبت ضمن تبریک روز قلم، به عنوان تحفه‌ای، گزارشی از مراسم رونمایی از کتاب «ترجمه‌ی منظوم ترکی دیوان منسوب به حضرت علی (ع)» را که در تاریخ پنجم خرداد ۱۴۰۰ برگزار گردید به شرح ذیل به علاقه‌مندان تقدیم می‌گردد.

 

عطر امیرالمؤمنین علی(ع)

در

فرهنگسرای امید

 

 

 دکتر حسین محمدزاده صدیق محقق، شاعر، نویسنده و مترجم متون و آثار مذهبی شیعه در زبان ترکی، مانند: آذربایجانین شهید عالیملری، تشریح و محاکمه در تاریخ آل محمد(ص)، اصول عقاید (5 جلد)، سیره ی معصومین (14 جلد)، چهل حدیث (14 جلد)، عارف سالک (در شرح حال آیت الله قاضی طباطبایی)، آثار امام خمینی (مانند وصیت نامه، منشور روحانیت، نامه به گورباچف، دیوان امام و ... ) و ترجمه ی قرآن مجید و صحیفه سجادیه و ... این بار با کتاب «برگردان منظوم ترکی دیوان منسوب به حضرت علی(ع)» خدمت خود را عرضه کرد.

روز چهارشنبه پنجم خرداد ۱۴۰۰ از سوی کتابخانه ی امام خمینی(ره) در فرهنگسرای امید وابسته به سازمان فرهنگی - هنری شهرداری تهران مراسم رونمایی از این کتاب عزیز برگزار شد. در این مراسم نورانی که به عطر نام امیرالمؤمنین آغشته بود، دکتر خلیل پروینی استاد ادبیات عرب دانشگاه تربیت مدرس، آقای بابا محمدی مدیر انتشارات اسوه، دکتر مرتضی مجدفر سردبیر ماهنامه ی «شوق تغییر» و دکتر اسماعیل تاجبخش استاد ادبیات فارسی دانشگاه علّامه طباطبایی به بیان عظمت کار این استاد بی نظیر و محقق معارف دینی در زبان ترکی پرداختند و چاپ و نشر این کتاب را تبریک گفتند.

گفتنی است که این کتاب ارزشمند اول بار در تبریز توسط انتشارات قالان یورد در سال 1398 چاپ شده و چاپ دوم آن را مؤسسه ی انتشاراتی اسوه در قم به عهده گرفته است.

دکتر پروینی در سخنرانی خود به اهمیت تحقیق در کلمات و ابیات بازمانده و منسوب به حضرت علی(ع) اشاره کردند و نکته های مهمی در این زمینه را باز شکافی نمودند و گفتند که «استاد صدیق در تحقیقات ترکی بی نظیر هستند و آثار کلیدی زبان و ادبیات اسلامی در ترکی را مانند دیوان نسیمی، فضولی، نباتی و غیره محققانه کار کرده اند.»

آقای دکتر تاجبخش ضمن برشمردن ویژگی های ترجمه ی استاد صدیق با نکته سنجی موارد خاصی را متذکر شدند و گفتند: «اگر من کاره ای بودم، یک دانشگاه و یا دانشکده به اسم ایشان می کردم و یا پیکره ی ایشان را برپا می ساختم.»

آقای دکتر مجدفر از اهمیت تألیف و ترجمه ی کتاب های مذهبی معارف شیعه توسط دکتر صدیق سخن گفتند و ویژگی بلاغی و ادبی ترجمه ترکی اشعار منسوب به مولای متقیان را برشمردند.

پس از رونمایی از کتاب و تقدیم هدایا مانند قرآن و نهج البلاغه به سخنرانان، دکتر صدیق ضمن تشکر از مسئولان فرهنگسرا و استادان سخنران گفتند:

«خدا را شکر می کنم که سبب شدم امروز چند ساعتی فضای این مکان علمی و فرهنگی با عطر نام حضرت امیر معطر گردد.»

ایشان در متن مقاله ی سخنرانی خود که فرصت خواندن همه ی آن را نداشتند نوشته اند:

«وقتی می گوئیم دیوان اشعار حضرت علی(ع)، به این معنا نیست که آن حضرت مانند مثلاً سعدی و حافظ شاعری پیشه داشتند و شعر می ساختند. اصلاً و ابداً چنین چیزی در هیچ سند تاریخی و ادبی وجود ندارد. بسیاری از علما هم شاعری را دون شأن معصومین(ع) می دانند. اما آن چه از مدارک و اسناد تاریخی به دست می آید، این است که پیروان و دوستداران امام علی(ع) همان گونه که کلمات قصار و خطبه ها و مواعظ آن حضرت را گردآوری کرده اند، در اندیشه ی گردآوری و تدوین سخنان منظوم و رجزهای میدان های نبرد آن حضرت نیز بوده اند. می دانیم که کلمات قصار و سخنان و خطبه های امام را چند نفر گردآوری کرده اند که معروف ترین آنها نهج البلاغه است و تا عصر ما چندین مجموعه حاوی اشعار و سروده های منسوب به آن حضرت نیز تدوین شده است.

در اواخر سده ی چهارم سید رضی برگزیده ای از سخنان و خطبه های حضرت علی را گرد آورد و نام آن را نهج البلاغه گذاشت. که تحقیقات ارزنده ای بر روی آن انجام گرفته و به 20 زبان ترجمه شده است در میان آن ها در کنار ترجمه های فارسی ترجمه های ترکی نیز اهمیت ویژه ای دارند که از قرن دهم برجای است مانند ترجمه ی علی غالب که کلمات حضرت علی را به صورت تک بیتی و ساوجی زاده (متوفی 738) که آن ها را بر وزن مفاعلن، مفاعلن، مفاعلن به ترکی ترجمه کرده اند.

از ترجمه های معاصر هم می توان کتاب حکمت دریاسیندان اینجیلر و ترجمه ی آقای حیدر عباسی و ترجمه آقا بالا مهدی زاده و ترجمه ی محمد میرزا محمدزاده اهل شبستر را مثال زد.

کهن ترین گردآوری سخنان مسجع مولا علی که فعلا به دست ما رسیده است از ابو عثمان جاحظ بصری (160- 255 هـ.) ادیب بارع سده ی سوم هجری است.

وی، یک صد جمله و بیت از فرمایشات امام علی را برگزید. جاحظ بیش از یکصد کتاب و رساله در علوم مختلف داشته است. رساله ای را که وی حاوی یک صد کلمه از امیرالمؤمنین بوده، رشید و طواط صاحب حدایق الحر فی دقایق الشعر در سده ی ششم به عربی و فارسی شرح کرد و آن را مطلوب کل طالب نامید. او هر کلمه از امام را در دو بیت شرح و ترجمه کرد.

نمونه: ما هَلَکَ امْرُهُ، عَرَفَ قَدرهُ

که چنین منظوم ساخته است:

هر که مقدار خویشتن بشناخت/ از همه حادثات ایمن گشت.

از مضیق غرور بیرون جست/ در مقام سرور ساکن گشت.

و یا کلمه ی معروف زیر:

المَرءُ مَخْبوءٌ تَحتَ لِسانِهِ

که چنین شرح و ترجمه کرده است:

مرد پنهان بود به زیر زبان

چون بگوید سخن، بدانندش

خوب گوید لبیب گویندش

زشت گوید سفیه خوانندش

پس از جاحظ بسیاری از پیروان و شیعیان علی علیه السلام به اندیشه ی گردآوری سخنان منظوم و غیر منظوم حضرت علی افتادند مانند آمدی معروف که مجموعه ای با بیش یازده هزار جمله و کلمات قصار حضرت علی را گردآوری کرد و غرر الحکم و درر الکلم  نام داد.»

ایشان به بیان خاطره آشنایی با دیوان حضرت علی (ع) نیز پرداخته اند که شمّه ای از آن نقل می شود:

«این جانب در اواخر دهه ی سی یعنی در سال 1338 و 39 که در حوزه ی علمیه ی طالبیه ی تبریز در خدمت آقا میرزا غلامحسین هریسی به آموختن قرآن و در محضر آقا محمد حسن برهانی مرندی به آموزش کتاب جامع المقدمات از امثله و شرح الامثله و صرف میر و عوامل جرجانی و منطق کبری و شرح صمدیه مشغول بودم با کتاب دیوان المعصومین که از سوی مرحوم شیخ محمد علی مدرس خیابانی تبریزی صاحب ریحانة الادب چاپ شده بود آشنا شدم و از همان زمان می دانستم که از مولا علی سروده هایی نیز بر جای مانده است. کتاب ریحانة الادب از آن مرحوم تذکره ی فارسی گویان و ترکی سرایان جغرافیای فرهنگی ایران به شمار می رود که در 6 مجلد چاپ شده است.

در اوایل دهه ی هفتاد به هنگامی که سرپرستی بخش ترکی در بنیاد بعثت را برعهده داشتم، به سبب آن که مردم جمهوری آذربایجان از چنگ امپراتوری شوروی رسته بودند بنا بر این داشتیم که کتاب های اسلامی اولیه را به زبان ترکی انتشار دهیم. در آن سال ها پنج جلد اصول عقاید، 14 جلد سیره، چهارده جلد حدیث، برخی از آثار حکیم ملا محمد فضولی و غیره را ترجمه یا تصحیح یا تألیف کردم. یک تک نگاری در شرح زندگانی امام علی(ع) تا شهادت به ترکی نوشتم که در ده ها هزار نسخه چاپ شد، قرآن را نیز ترجمه کردم و برگردان ترکی عمّ جزء را انتشار دادم.

و در کنار این کارها به فکر ترجمه ی دیوان افتادم. بنیاد «دیوان حضرت علی(ع)» به کوشش محمد جواد نجفی را و چاپی از وزارت امور خارجه در اختیارم گذاشت. برخی از قطعات را منظوم ساختم و در هفته نامه ی سهند که هر هفته یک شماره ی 8 صفحه ای به ضمیمه روزنامه ی اطلاعات به زبان ترکی انتشار می دادم، درج کردم. اما این دو چاپ قانعم نمی کرد و خیلی برایم مفید نبود. چاپ امور خارجه در واقع تکثیر رو گرفت بد خطی از قرن دهم هجری بدون هر گونه توضیح و مقدمه و به اصطلاح فاکسیمیله بود. به چاپ نجفی هم نمی توانستم زیاد اعتماد کنم تا آن که متن و ترجمه ی فارسی و شرح دیوان از قاضی کمال الدین میرحسین معین الدین میبدی یزدی (م. 909 هـ .) چاپ شد.

او ضمن گردآوری دیوان آن حضرت به شرح آن نیز پرداخته است. وی در کتاب خود در شرح ابیات، ابتدا معانی لغات و نکات صرفی و نحوی را بیان می کند و سپس به ترجمه ی نثری ابیات به فارسی می پردازد؛ و بعد یک رباعی در مضمون بیت یا ابیات ترجمه شده، می آورد و هر گاه نیز  که اشعار، اشاره به حادثه ای تاریخی دارد، حکایت آن را شرح می دهد. از این کتاب نسخه های خطی و چاپ های سنگی قدیمی موجود است که مصححان در مقدمه شان به آن ها اشاره کرده اند.»

استاد صدیق درباره ی انتساب یا عدم انتساب بعضی از اشعار به حضرت علی(ع) آورده اند:

« من، این جا مدعی نیستم هر شعری که به حضرت علی (ع) نسبت داده اند،حتماً بر زبان آن حضرت جاری شده است. چنان که دیگران هم در بررسی قطعه های منظوم این دیوان یعنی از 200 قطعه شعر الی 500 قطعه که در دیوان های گردآوری شده به امام نسبت داده شده است مرجع و مصدر برخی از سروده ها را پیدا کرده اند که امام علی (ع) هنگام سخن از آن ها به عنوان شاهد مثال استفاده کرده است و یا ابیاتی که مضمون آن ها از امام و لفظ و قالب شعر از دیگران بوده است و نظر اغلب بررسی کنندگان و علماء شیعه بر آن است با توجه به این که حضرت علی(ع) در میدان نبرد رجز می خواندند و رجز خوانی های ایشان معروف بوده است و با توجه به مضامین اخلاقی و معنوی و اندرزهای بسیار، از قطعات و ابیات که خطاب به فرزندان و نزدیکان آن حضرت سروده شده است، تعداد کثیری از این قطعات به احتمال و ظن قریب به یقین از آن حضرت است.

در سال های اخیر با بررسی و مقایسه ی تطبیقی دیوان منسوب به آن حضرت با نهج البلاغه، قرابت و نزدیکی مضامین و الفاظ و حتی گاه تکرار کلماتی در یک بیت از دیوان و جمله ای از نهج البلاغه مشاهده شده است.»

استاد صدیق درباره ی روش ترجمه ی منظوم خود گفته اند:

در برگردان ترکی اشعار مولا علی(ع) مضامین آن ها را با دقت در وزن هجایی وقفه ای و تکیه ای بسیار رایج شعر معاصر که قوشما نام دارد گنجاندم و گاه موفق شدم برخی کلمات و یا قوافی اصل عربی را نیز  به ترکی انتقال دهم. مانند قطعه ی زیر:

یا مَن بدنیا اشْتَغَل

قَد غَرَّهُ طولُ الاَمَل

وَ لم یزل فی غَفلة

حتی دَنا منه الاَجل

الموتُ یاتی بغتةً

و القبرُ صندوقُ العمل.

 

این جانب چنین ترجمه ای از آن برساختم:

ای دونیا ایشلری مشغول ائدن کس

ای سنی آلداتمیش آرزویلا امل!

غفلت یوخوسوندان هئچ اویانمایان

بیردن حاخلار سنی یئرینده اجل.

اؤلوم گلمه گیندن خبرین اولماز،

هر قبره دئیرلر: صندوق العمل.

که در آن 6 کلمه از متن شعر اصلی منسوب به امام علی(ع) که در ترکی نیز رایج است، آمده است.

 

این جانب خدا را شکرگزار هستم که توفیق برگردان اشعار منسوب به آن حضرت را اعطاء فرمود و سخن قاضی کمال الدین میبدی  را که در انتهای کتاب خود آورده، در این جا تکرار می کنم که گفته است:

«و هر چند که به یقین معلوم نیست که این بحر، از خاشاک شعر غیرصافی است، اگر یک بیت شعر اوست، مرا در دنیا و عقبی کافی است.»

 

گالری تصاویر

 


 

نوشتن دیدگاه


تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید